دستگاههای CNC، شاهکارهای مهندسیِ مدرن، با ظرافت و قدرتی بینظیر، دنیای ساخت قطعات دقیق و پیچیده را متحول کردهاند. اما راز این غولهای خلاق در چیست؟ در این مقاله، به سفری اکتشافی در قلب تپندهی این دستگاهها میرویم و با اجزای اصلی آنها آشنا میشویم.
ماشینکاری CNC (Computer Numerical Control) نوعی فرآیند ساخت قطعه است که از ابزارهای برش رایانه ای برای حذف مواد از یک جسم جامد و ایجاد قطعات با دقت بالا استفاده میکند. این فرآیند برای تولید طیف گستردهای از قطعات در صنایع مختلف از جمله هوافضا، خودروسازی، پزشکی و الکترونیک استفاده میشود.
در این مقاله قصد داریم تا اجزاء دستگاه CNC را مورد بررسی قرار دهیم. برای خرید قطعات دستگاه CNC می توانید از طریق فروشگاه کافه الکترونیک اقدام نمائید.
انواع دستگاههای CNC
دستگاههای CNC برای انجام فرآیندهای مختلف در صنعت به کار میروند. در زیر به برخی از انواع مهم دستگاههای CNC اشاره میکنیم:
- ماشین تراش CNC: این دستگاه برای تولید قطعات چرخشی استفاده میشود. ماشین تراش CNC قادر است قطعات را به شکل استوانهای یا مخروطی برش و تراش کند. این دستگاه از محورهای مختلفی مانند محور X، Y و Z برای حرکت قالب و ابزار استفاده میکند.
- ماشین فرز CNC: این دستگاه برای تولید قطعات صفحهای و پروفیلهای مختلف استفاده میشود. ماشین فرز CNC قادر است با استفاده از ابزارهای برشی دورانی، قطعات را برش و حفر کند. این دستگاه از محورهای مختلفی مانند محور X، Y و Z برای حرکت قالب و ابزار استفاده میکند.
- ماشین حکاکی CNC: این دستگاه برای حکاکی و برش روی مواد مختلف مانند چوب، پلاستیک، فلز و سنگ استفاده میشود. ماشین حکاکی CNC قادر است الگوها، طرحها و نقوش را به دقت بالا روی سطح مواد حکاکی کند.
- ماشین برش پلاسما CNC: این دستگاه برای برش مواد فلزی با استفاده از تکنولوژی پلاسما استفاده میشود. ماشین برش پلاسما CNC قادر است به طور دقیق و با سرعت بالا قطعات فلزی را برش کند.
- ماشین برش لیزر CNC: این دستگاه برای برش مواد مختلف مانند فلز، چوب، پلاستیک و پارچه با استفاده از تکنولوژی لیزر استفاده میشود. ماشین برش لیزر CNC قادر است به طور دقیق و با سرعت بالا قطعات را برش کند.
- ماشین جوشکاری CNC: این دستگاه برای جوشکاری قطعات مختلف استفاده میشود. ماشین جوشکاری CNC قادر است با استفاده از جوشکاری قوس الکتریکی یا جوشکاری لیزری، قطعات را به هم وصل کند.
- ماشین فرز تخت CNC: این دستگاه برای تولید قطعات صفحهای با دقت بالا، مانند قطعات الکترونیکی و صفحات مدار چاپی استفاده میشود. ماشین فرز تخت CNC قادر است با استفاده از محورهای مختلفی مانند محور X، Y و Z برای حرکت قالب و ابزار استفاده کند.
این تنها چند نمونه از دستگاههای CNC هستند و در عمل صنعتی بسیاری از دستگاههای دیگر نیز وجود دارند. هر نوع دستگاه CNC بر اساس نیازهای خاص صنعت و فرآیند تولید طراحی و ساخته میشود. این دستگاهها اغلب با استفاده از کنترلرهای عددی مانند ماشینهای CNC، نرمافزارهای مربوطه و سیستمهای کنترلی پیشرفته به کار میرو
اجزا دستگاه CNC
-
قاب: استخوانبندیِ استوار
- شاسی: اسکلتِ فلزیِ دستگاه، وظیفهی حفظ استحکام و پایداری را بر عهده دارد.
- ستونها: ستونهای قدرتمند، شاسی را به صفحهی ساخت متصل میکنند و ثباتِ بینظیری به دستگاه میبخشند.
- راهنماها: ریلهای صاف و دقیق، حرکت روان محورها را در سه بعدِ X، Y و Z تضمین میکنند.
-
سیستم حرکتی
- محورهای X، Y و: Z نوازندگانِ این حرکات دقیق، با حرکاتِ هماهنگ خود، ابزار برش را در فضای سهبعدی هدایت میکنند.
- موتورها: قلبِ تپندهی هر محور، نیروی لازم برای حرکت را فراهم میکند.
- سرو موتورها: با ظرافت و دقتِ مثالزدنی، حرکاتِ دقیق و کنترلشدهی محورها را به ارمغان میآورند.
- گیربکس: گشتاورِ موتور را افزایش میدهد و قدرتِ لازم برای حرکتِ روانِ محورها را تامین میکند.
- بلبرینگها: با چرخشِ روان و بیصدا، اصطکاک را به حداقل میرسانند و حرکتی نرم و دقیق را خلق میکنند.
-
هد دستگاه یا فرمانروایِ ابزارها
- اسپیندل: حاملِ ابزار برش، با سرعتِ باورنکردنی میچرخد و قدرتِ لازم برای ماشینکاری را به ارمغان میآورد.
- موتور اسپیندل: قلبِ اسپیندل، نیروی لازم برای چرخشِ سریع و قدرتمند آن را تامین میکند.
- یاتاقانها: با ظرافت و دقت، اصطکاکِ اسپیندل را به حداقل میرسانند و حرکتی روان و بیصدا را به ارمغان میآورند.
- سیستم خنککننده: با هوشیاری، اسپیندل را خنک نگه میدارد و از گرم شدن بیش از حد و آسیب دیدن آن جلوگیری میکند.
-
سیستم کنترل یا مغزِ متفکرِ دستگاه
- کنترلر CNC: کامپیوترِ قدرتمندِ دستگاه، برنامهی CNC را اجرا میکند و حرکاتِ دقیقِ آن را هدایت میکند.
- صفحه نمایش: رابطِ کاربریِ دستگاه، اطلاعاتِ مربوط به برنامه و وضعیتِ دستگاه را به نمایش میگذارد.
- کیبورد: ابزارِ ورود اطلاعات، برای تنظیماتِ دقیق و برنامهریزیِ دستگاه به کار میرود.
- پورتهای USB و Ethernet: دروازهی ارتباطیِ دستگاه با کامپیوتر و سایر دستگاهها
-
ابزار برش
- مته: حفرهی دقیق و ظریف را در قطعه کار ایجاد میکند.
- قلاویز: با ظرافت، رزوههای دقیق را در قطعه کار خلق میکند.
- تیغه فرز: با حرکاتِ سریع و دقیق، برادهبرداری و فرزکاریِ قطعه کار را انجام میدهد.
- مهرهتراش: برای تراشکاریِ دقیق و ظریفِ قطعات از فلز، پلاستیک و چوب به کار میرود.
-
صفحهی ساخت که مثل بومِ نقاشیِ برای مهندسان خلاق عمل میکند
- میز: محلی امن و صاف برای قرارگیریِ قطعه کار، بسترِ خلقِ شاهکارهایِ مهندسی را فراهم میکند.
- گیرهها: با قدرت و ظرافت، قطعه کار را روی میز ثابت نگه میدارند و از لغزش و جابجاییِ آن جلوگیری میکنند.
- سیستم خنککننده: با هوشیاری، قطعه کار را خنک نگه میدارد و از گرم شدن بیش از حد و آسیب دیدن آن در حینِ ماشینکاری جلوگیری میکند.
-
سیستمهای جانبی
- سیستم روغنکاری: با دقت و ظرافت، اجزای متحرکِ دستگاه را روغنکاری میکند و اصطکاک و سایشِ آنها را به حداقل میرساند.
- سیستم تهویه: با هوشیاری، گرد و غبار و برادههای حاصل از ماشینکاری را از محیط کار حذف میکند و سلامتیِ اپراتور و پاکیزگیِ محیط را تضمین میکند
سه هدف اصلی اجزاء دستگاه CNC
در مجموع، اجزای دستگاه CNC با همکاری یکدیگر، سه هدف اصلی را دنبال میکنند:
- حرکت دقیق و کنترلشده ابزار برش:
- قاب: استحکام و پایداری لازم برای حرکت روان و دقیق ابزار برش را فراهم میکند.
- سیستم حرکتی: با استفاده از موتورها، سرو موتورها، گیربکس و بلبرینگها، حرکاتِ دقیق و کنترلشدهی محورها در سه بعدِ X، Y و Z را به ارمغان میآورد.
- هد: اسپیندل را با سرعتِ بالا میچرخاند و ابزار برش را در محلِ دقیقِ خود نگه میدارد.
- ماشینکاری و ساخت قطعات با دقت بالا:
- ابزار برش: با تنوعِ خود، امکانِ ماشینکاریِ طیفِ گستردهای از مواد را فراهم میکند.
- صفحهی ساخت: محلی امن و صاف برای قرارگیریِ قطعه کار را ارائه میدهد.
- سیستم خنککننده: از گرم شدن بیش از حدِ ابزار برش و قطعه کار در حینِ ماشینکاری جلوگیری میکند.
- سهولتِ استفاده و حفظ و نگهداری:
- سیستمهای جانبی: مانند سیستم روغنکاری، تهویه و ایمنی، وظایفِ حیاتیِ خود را در جهتِ حفظِ عملکردِ صحیح و عمرِ طولانیِ دستگاه ایفا میکنند.
به طور خلاصه، اجزای دستگاه CNC با همکاری یکدیگر، امکانِ ماشینکاریِ دقیق و ظریفِ قطعات با تنوعِ بالا را فراهم میکنند. این دستگاهها، با اتکا به این اجزا، نقشِ مهمی در صنایعِ مختلف ایفا میکنند و به خلقِ شاهکارهایِ مهندسی کمک میکنند.
مزایای استفاده از دستگاههای CNC
- دقت بالا: میتوانند قطعات را با دقت بسیار بالا (در حد چند میکرون) تولید کنند.
- قابلیت تکرار: میتوانند قطعات را با دقت و تکرارپذیری بالا (تولید قطعات مشابه با تلورانسهای دقیق) تولید کنند.
- انعطافپذیری: میتوان از آنها برای تولید طیف گستردهای از قطعات از مواد مختلف (فلزات، پلاستیک، چوب، و …) استفاده کرد.
- کاهش ضایعات: میتوانند ضایعات مواد را به حداقل برسانند.
- افزایش راندمان: به دلیل سرعت و دقت بالا، میتوانند راندمان تولید را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
- کاهش خطای انسانی: به دلیل کنترل کامپیوتری، خطای انسانی را به حداقل میرسانند.
نکاتی در مورد کاربردهای دستگاههای CNC
- نوع و کاربرد دستگاه CNC به نیازها و صنعت مورد نظر بستگی دارد.
- برای استفاده از دستگاه CNC، باید دانش کافی در مورد نحوه کار آن و برنامهنویسی CNC داشته باشید.
- برای حفظ و نگهداری دستگاه CNC، باید به طور منظم آن را بررسی و سرویس کنید.
نکاتی که هنگام انتخاب و استفاده از دستگاه CNC رعایت کنیم
طراحی:
- انتخاب نوع دستگاه CNC: قبل از شروع ساخت، باید نوع دستگاه CNC مورد نظر خود را با توجه به نیازها و کاربردهایتان انتخاب کنید.
- طراحی دقیق: طراحی دقیق و اصولی تمام اجزای دستگاه CNC از اهمیت بالایی برخوردار است.
- انتخاب مواد مناسب: مواد مورد استفاده در ساخت دستگاه CNC باید از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشند.
ساخت:
- دقت در ساخت: تمام اجزای دستگاه CNC باید با دقت بالا ساخته شوند تا دستگاه به درستی کار کند.
- استفاده از ابزار مناسب: برای ساخت دستگاه CNC باید از ابزار مناسب و باکیفیت استفاده کرد.
- رعایت نکات ایمنی: هنگام ساخت دستگاه CNC باید نکات ایمنی را به طور کامل رعایت کرد.
مونتاژ:
- مونتاژ دقیق: تمام اجزای دستگاه CNC باید با دقت بالا مونتاژ شوند تا دستگاه به درستی کار کند.
- تنظیم و کالیبراسیون: پس از مونتاژ دستگاه CNC، باید آن را به طور دقیق تنظیم و کالیبراسیون کرد.
نکات مهم در انتخاب قطعات:
- انتخاب موتور و درایو مناسب: موتور و درایو از مهمترین اجزای دستگاه CNC هستند که باید با توجه به نیازها و کاربردهایتان انتخاب شوند.
- انتخاب سیستم کنترل مناسب: سیستم کنترل وظیفه کنترل حرکت و عملکرد دستگاه CNC را بر عهده دارد.
- انتخاب نرمافزار مناسب: نرمافزار CAM وظیفه تبدیل طرحهای CAD به کدهای قابل فهم برای دستگاه CNC را بر عهده دارد.
- یادگیری نحوه استفاده از دستگاه CNC: پس از ساخت دستگاه CNC، باید نحوه استفاده از آن را یاد بگیرید.
رعایت نکات ایمنی:
- استفاده از عینک و ماسک: هنگام کار با دستگاه CNC باید از عینک و ماسک برای محافظت از چشم و ریهها استفاده کرد.
- استفاده از دستکش: هنگام کار با دستگاه CNC باید از دستکش برای محافظت از دستها استفاده کرد.
- رعایت فاصله ایمنی: هنگام کار با دستگاه CNC باید فاصله ایمنی را از دستگاه رعایت کرد.
با رعایت نکات ذکر شده در بالا میتوانید دستگاه CNC با کیفیت بالا و کارآمد بسازید.