در حال حاضر صدها هزار نفر در لیست پیوند قرار دارند، و برای اعضای حیاتی مثل کلیه، قلب و کبد انتظار میکشند تا بتوانند به زندگیشان ادامه دهند.
متأسفانه، عضو اهدایی کافی برای جوابگویی به تقاضایشان وجود ندارد. اگر به جای انتظار بتوانیم عضوهای کاملا جدید سفارشی بسازیم چقدر خوب است. پرینترهای سه بعدی در حال تبدیل شدن به یک ابزار کاربردی در زمینه پزشکی است و کاربردهای آن به طور فزایندهای در حال گسترش است. اگر جزو آن دسته افرادی هستید که با پرینتر سه بعدی آشنایی ندارید توصیه می کنیم مقاله “پرینتر سه بعدی چیست؟” را مطالعه کنید.
برخی از کاربردهای کلیدی پرینتر سه بعدی در پزشکی عبارتند از:
با پیشرفت تکنولوژی و ظهور پرینترهای سه بعدی، ساخت هیچ چیز دور از انتظار نیست و انسان می تواند رویاهای خود را به حقیقت تبدیل کند. در ادامه برخی از کاربردهای پرینتر سه بعدی در پزشکی آورده شده است.
- ساخت مدلهای آناتومیکی: پرینترهای سه بعدی میتوانند مدلهای سه بعدی دقیقی از اندامها، استخوانها و سایر ساختارهای بدن انسان را بر اساس تصاویر سیتیاسکن و امآرآی تولید کنند.
این مدلها به جراحان در برنامهریزی دقیقتر عملهای جراحی، آموزش روشهای جدید جراحی و توضیح بهتر فرآیند جراحی به بیماران کمک میکنند. - ساخت پروتز و ایمپلنت: پرینترهای سه بعدی میتوانند پروتز و ایمپلنتهای سفارشی را با استفاده از مواد مختلف مانند پلاستیک، فلز و سرامیک تولید کنند.
این پروتزها و ایمپلنتها با دقت و تناسب بالایی با بدن بیمار ساخته میشوند و میتوانند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابلتوجهی ارتقا دهند. - ساخت بافت و اندامهای مصنوعی: تحقیقات در زمینه چاپ سه بعدی بافت و اندامهای مصنوعی در حال پیشرفت است.
دانشمندان امیدوارند روزی بتوانند با استفاده از پرینترهای سه بعدی، اندامهای مصنوعی برای پیوند به بیماران نیازمند تولید کنند. - ساخت ابزارهای جراحی: پرینترهای سه بعدی میتوانند ابزارهای جراحی سفارشی را برای عملهای جراحی پیچیده تولید کنند.
این ابزارها میتوانند به جراحان در انجام عملهای جراحی با دقت و ظرافت بیشتر کمک کنند. - کاربرد در تحقیقات پزشکی: پرینترهای سه بعدی در تحقیقات پزشکی برای ساخت مدلهای سه بعدی از سلولها، بافتها و اندامها برای مطالعه بیماریها و آزمایش داروها استفاده میشوند.
برای خرید پرینتر سه بعدی همراه با ضمانت می توانید با مشاورین خرید کافه الکترونیک در ارتباط باشید.
کاربردهای نوین پرینتر سه بعدی در پزشکی:
در اینجا چند نمونه دیگر از کاربردهای پرینتر سه بعدی در پزشکی آورده شده است:
- ساخت داروهای سه بعدی: تولید داروهای سه بعدی با دوز و شکل سفارشی برای هر بیمار
- ساخت صفحات جمجمه: ساخت صفحات جمجمه سفارشی برای ترمیم نقصهای جمجمه
- ساخت دریچههای قلب: ساخت دریچههای قلب مصنوعی
- ساخت رگهای خونی: ساخت رگهای خونی مصنوعی برای پیوند به بیماران
با پیشرفت فناوری پرینتر سه بعدی، انتظار میرود که شاهد کاربردهای جدید و نوآورانه این فناوری در زمینه پزشکی باشیم. پرینتر ۳ بعدی در شاخه دندانپزشکی هم کاربردها فراوانی دارد که برای آشنایی با آن می توانید مقاله “کاربرد پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی” را بخوانید.
مزایای استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی:
پرینتر سه بعدی، دنیای پزشکی را با سرعت شگفت انگیزی دگرگون کرده است. این فناوری نوین، امکان ساخت پروتزها، ایمپلنت ها، مدل های آناتومیک و حتی اندام های مصنوعی را با دقت و ظرافت بی نظیری فراهم کرده است. استفاده از این دستگاه کاربردی مزایای زیر را به همراه دارد.
- دقت و تناسب بالا: پرینترهای سه بعدی میتوانند قطعاتی با دقت و تناسب بالا تولید کنند که برای کاربردهای پزشکی ایدهآل است.
- سفارشیسازی: پرینترهای سه بعدی میتوانند قطعات سفارشی را برای نیازهای خاص هر بیمار تولید کنند.
- کاهش هزینهها: پرینترهای ۳ بعدی میتوانند هزینههای تولید قطعات پزشکی را به طور قابلتوجهی کاهش دهند.
- افزایش سرعت تولید: این پرینترها میتوانند قطعات پزشکی را به سرعت و به طور مستقیم در محل مورد نیاز تولید کنند.
برای آشنایی با دیگر کاربردهای این دستگاه توصیه می کنبم مقاله “کاربرد پرینتر سه بعدی” را از دست ندهید.
چالشهای استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی:
اگر چه استفاده از پرینتر سه بعدی در صنایع مختلف می تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد ولی این امر، چالش هایی را نیز به دنبال دارد.
- هزینه اولیه بالا: خرید و نگهداری پرینترهای سه بعدی میتواند پرهزینه باشد.
- محدودیت مواد: مواد مورد استفاده در پرینترهای سه بعدی ممکن است برای برخی از کاربردهای پزشکی مناسب نباشند.
- مقررات: استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی هنوز در مراحل اولیه خود است و مقررات مربوط به آن در حال تکامل است.
با وجود چالشهای موجود، پرینتر سه بعدی یک فناوری امیدوارکننده در زمینه پزشکی است که پتانسیل انقلابی در نحوه درمان بیماران را دارد.
نحوه پرینت سه بعدی بافت انسانی
در حال حاضر شاخه ای از پزشکی ترمیمی در حال پیشرفت است ولی هنوز نمیتوانیم عضوهای پیچیده را چاپ کنیم، اما اکنون به بافتهای سادهتر مثل رگهای خونی و بافتهایی که مسئول مواد مغذی و مواد زائد هستند دست یافتهایم.
بیوپرینتینگ که پسرعموی بیولوژیکی چاپ سه بعدی است تکنیکی است که لایههای مواد را روی یکدیگر قرار میدهند تا یک شیء سه بعدی در هر برش بسازد.
یک پرینتر سه بعدی به جای فلز، پلاستیک یا سرامیک، برای اندامها و بافتهای بدن از جوهر زیستی استفاده میکند:
یک ماده قابل چاپ که دارای سلولهای زنده است. بخش عمدهای از جوهرهای زیستی مولکولهایی غنی از آب به نام هیدروژل است.این ماده میلیونها سلول زنده را در بر دارند و همچنین مواد شیمیایی مختلفی که سلولها را به برقراری ارتباط و رشد تشویق میکنند. برخی از زیستجوهرها شامل یک نوع سلول هستند، در حالیکه بقیه چندین نوع مختلف را برای ساخت ساختارهای پیچیده ترکیب میکنند.
فرض کنید که می خواهید عضو منیسک را چاپ کنید، که یک قطعه غضروف در زانو است و استخوان ران وساق پا را از سایش یکدیگر نگه میدارد.
این بخش از سلولهایی به نام سلولهای غضروفی تشکیل شده است، و شما به یک منبع سالم برای جوهر زیستی خود نیاز خواهید داشت.این سلولها میتوانند از اهداکنندگان در آزمایشگاه تکثیرشده باشند.حتی ممکن است از بافت خود بیمار نشات گرفته شوند برای ساخت مینیسکی منحصربهفرد که احتمال کمتری برای رد شدن توسط بدنشان داشته باشد.
به طور کلی چندین روش چاپ وجود دارد، و محبوبترین آن اکستروژن مبتنی بر زیستچاپ است. در این حالت، جوهر زیستی درمحفظهای پر میشود و با فشار از طریق دهانه گردی که به سر چاپگر متصل است وارد میشود.
این چاپگرها سریع هستند، منیسک را در حدود نیم ساعت تولید میکنند، یک رشته نازک در هر لحظه و تقریباً به ضخامت ناخن انسان است.پس از چاپ، برخی از جوهرهای زیستی فوراً سخت میشود؛مابقی به نور ماوراء بنفش یا فرایند تکمیلی شیمیایی یا فیزیکی برای تثبیت ساختارشان نیاز دارند. اگر روند چاپ موفقیت آمیز باشد، سلولهای موجود در بافت مصنوعی رفتار مشابهی را که سلولها در بافت واقعی انجام میدهند را شروع میکنند:
سیگنال دادن به یکدیگر، تبادل مواد مغذی ، و تکثیر میشوند. ما در حال حاضر میتوانیم ساختار سادهای مثل مینیسک را پرینت کنیم.
مثانههای چاپ زیستی نیز وجود دارند که با موفقیت کاشته شدهاند، و اعصاب در بافت چاپی صورت موش احیا شدهاند. همچنین محققان بافت ریه، پوست و غضروف، تولید کردهاند. و علاوه بر آن نسخه مینیاتوری، نیمه کاربردی کلیه ها ، کبد و قلب نیز طراحی و چاپ شده است.
با این حال، تکرار این شرایط پیچیده بیوشیمیایی برای یک عضو اصلی چالش بزرگی است. چاپزیستی مبتنی بر اکستروژن ممکن است در صورت زیاد کوچک بودن دهانه خروجی میزان زیادی از سلولها را از بین ببرد، یا اگر فشار چاپ خیلی زیاد باشد.
یکی از جدی ترین چالش ها نحوه رساندن اکسیژن و مواد مغذی به تمام سلول های یک اندام با اندازه کامل است. به همین دلیل بزرگترین موفقیت های کنونی با ساختارهای صاف یا توخالی بوده است و چرا محققان مشغول راه های گسترش ترکیب عروق خونی به بافت زیستچاپ شدهاند.
پتانسیل فوق العادهای برای استفاده از زیستچاپ وجود دارد.در وهله اول برای نجات جان انسانها و پیش برد فهم ما از نحوه عملکرد اندامها. و این فناوری مجموعهای گیجکنندهای از امکانات را فراهم میکند، مانند چاپ بافت با الکترونیک تعبیه شده در آن.
در اخر این بخش آیا می توانیم روزی ارگانی را مهندسی کنیم که از توانایی فعلی بشر فراتر رود، یا به خودمان ویژگیهایی مثل پوست نسوز دهیم؟ چه مدت ممکن است عمر انسان رابا چاپ و جایگزینی اندامها تمدید کنیم؟ و دقیقا چه کسی و چگونه به این فناوری و خروجی باورنکردنی آن دسترسی خواهند داشت؟
آینده پرینتر سه بعدی در پزشکی
پرینتر سه بعدی به عنوان یک ابزار انقلابی در زمینه پزشکی شناخته میشود و انتظار میرود که در آینده شاهد کاربردهای جدید و نوآورانهای از این فناوری در این حوزه باشیم. برخی از پیشبینیها برای آینده پرینتر سه بعدی در پزشکی عبارتند از:
- چاپ سه بعدی اندامهای کامل: تحقیقات در زمینه چاپ سه بعدی اندامهای کامل مانند قلب، کبد و کلیه در حال پیشرفت است.
این فناوری میتواند به نجات جان بیمارانی که منتظر پیوند عضو هستند کمک کند. - چاپ سه بعدی بافتهای زنده: چاپ سه بعدی بافتهای زنده میتواند برای ترمیم بافتهای آسیبدیده یا جایگزینی بافتهای از بین رفته استفاده شود.
این فناوری میتواند به درمان بیماریهایی مانند پارکینسون و آلزایمر کمک کند. - چاپ سه بعدی داروها: چاپ سه بعدی داروها میتواند به تولید داروهای سفارشی با دوز و شکل مناسب برای هر بیمار کمک کند.
این فناوری میتواند عوارض جانبی داروها را کاهش دهد و اثربخشی آنها را افزایش دهد. - چاپ سه بعدی ابزارهای پزشکی: چاپ سه بعدی ابزارهای پزشکی میتواند به تولید ابزارهای جراحی سفارشی و پیچیده برای عملهای جراحی دشوار کمک کند.
این فناوری میتواند دقت و ظرافت عملهای جراحی را افزایش دهد. - استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی شخصی: پرینترهای سه بعدی میتوانند برای تولید قطعات پزشکی سفارشی بر اساس اطلاعات ژنتیکی و بیومتریک هر بیمار استفاده شوند.
این فناوری میتواند به ارائه خدمات پزشکی دقیقتر و موثرتر به بیماران کمک کند.
علاوه بر این موارد، پیشبینی میشود که از پرینترهای سه بعدی در زمینههای زیر نیز استفاده شود:
- آموزش پزشکی: برای چاپ مدلهای سه بعدی از اندامها و بافتها برای آموزش دانشجویان پزشکی
- ارسال مدلهای سه بعدی از اندامها و بافتها به پزشکان متخصص در نقاط دوردست
- واقعیت مجازی: برای استفاده در کنار پرینترهای سه بعدی برای ایجاد تجربیات آموزشی و درمانی واقعگرایانهتر
در حال حاضر، استفاده از پرینتر سه بعدی در ایران در مراحل اولیه خود است، اما با پیشرفت این فناوری و رفع چالشهای موجود، شاهد کاربردهای گستردهتر و شگفتانگیزتر آن در این حوزه خواهیم بود.
سوالات متداول درباره پرینترهای سه بعدی در پزشکی
- پرینتر سه بعدی چه کاربردی در پزشکی دارد؟
پرینترهای سه بعدی میتوانند برای ساخت مدلهای سه بعدی از اندامها، استخوانها، پروتز، ایمپلنت، ابزارهای جراحی و بافتهای مصنوعی استفاده شوند. این فناوری در حال تبدیل شدن به یک ابزار انقلابی در زمینه پزشکی است و کاربردهای آن به طور فزایندهای در حال گسترش است.
- چه مزایایی در استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی وجود دارد؟
- دقت و تناسب بالا: پرینترهای سه بعدی میتوانند قطعاتی با دقت و تناسب بالایی تولید کنند که برای کاربردهای پزشکی ایدهآل است.
- سفارشیسازی: پرینترهای سه بعدی میتوانند قطعات سفارشی را برای نیازهای خاص هر بیمار تولید کنند.
- کاهش هزینهها: پرینترهای سه بعدی میتوانند هزینههای تولید قطعات پزشکی را به طور قابلتوجهی کاهش دهند.
- افزایش سرعت تولید: پرینترهای سه بعدی میتوانند قطعات پزشکی را به سرعت و به طور مستقیم در محل مورد نیاز تولید کنند.
- چه چالشهایی در استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی وجود دارد؟
- هزینه اولیه بالا: خرید و نگهداری پرینترهای سه بعدی میتواند پرهزینه باشد.
- محدودیت مواد: مواد مورد استفاده در پرینترهای سه بعدی ممکن است برای برخی از کاربردهای پزشکی مناسب نباشند.
- مقررات: استفاده از پرینتر سه بعدی در پزشکی هنوز در مراحل اولیه خود است و مقررات مربوط به آن در حال تکامل است.